Zware mistwolken beperken ons zicht en toch moeten we vooruit

De mistige onontgonnen polders van het onderwijs en voedselsysteem beperken het zicht vooruit en maken het moeilijk om te pionieren en verandering teweeg te brengen. Joszi Smeets fietst door een mistige polder en denkt na over de voedelveranderaars die wél door de mist stappen.
Gepubliceerd op 15 dec 2022
Food Hub collega's wandelen over de dijk met een grauwe lucht.

Mensen in de voedseltransitie

Mid december, de dagen zijn kort en donker en zware mistwolken bedekken elke ochtend de polder waar ik doorheen fiets op weg naar een nieuwe dag. De mist beperkt mijn zicht en is ook in mijzelf aanwezig, als een wattenwolk die over mijn gedachten ligt. De polder is stil in deze tijd van het jaar, zonder vogels en bijen, de enige luide aanwezigen zijn de ganzen. Al fietsend denk ik aan een opinieartikel dat Marieke Creemers deze week met mij deelde.

 

Petra Verdonk, Universitair docent aan het Vrije Universiteit van Amsterdam, geeft in dagblad Trouw een steunbetuiging aan de stakende studenten die niet langer opgeleid willen worden voor een gebroken systeem. Door marktdenken in het onderwijs zijn er volgens Verdonk zware mistwolken ontstaan in haar sector. Die mist neemt zoveel ruimte in dat hij menig leraar en opleider het zicht vooruit ontneemt. Zo zien zij niet meer scherp dat zij studenten aan het opleiden en klaarstomen zijn voor een markt die hen geen toekomstperspectief biedt, sterker nog, die bijdraagt aan het om zeep helpen van die toekomst.

 

Ik herken dit in mijn sector. Menig voedselprofessional is opgeleid in een oud systeem. Grotere stallen, nog efficiëntere bedrijfsmodellen en groei als heilig goed. Gelukkig zijn er steeds meer food en agri onderwijzers die de voedseltransitie omarmen. Toch heb je als voedselprofessional die buiten de gebaande paden wil opereren vaak onvoldoende aan je vooropleiding. Bovendien beland je met je voedselidee in een infrastructuur die is verouderd.

 

Er bestaat nog geen technologie om jouw product te maken en bestaande regelgeving die niet voor jou is gemaakt beperkt jouw mogelijkheden. Er is geen keten die op de juiste manier jouw voedsel naar de consument brengt. Simpele communicatie over de waarde die jij toevoegt ontbreekt en leidt zo niet tot een passende meerprijs. Jij wil iets neerzetten voor een toekomstbestendig voedselsysteem, maar een voedseltransitie heeft zich nog niet voltrokken.

Joszi Smeets geeft een training persoonlijk leiderschap aan een groep.

Pionieren in mistige onontgonnen polders kost zoveel energie dat je geloof op de proef wordt gesteld.

Vaker wel dan niet kost pionieren in mistige onontgonnen polders kost zoveel energie dat je geloof op de proef wordt gesteld. Mensen die aan de knoppen zitten van ons huidige voedselsysteem hebben de opdracht gekregen dit systeem te veranderen, maar door de zware mistwolken van de waan van de dag wordt het zicht vooruit beperkt. Ik vind het een uitdaging om dit te doorbreken. Als je tijd maakt om je voor een nieuw systeem op te leiden stuit je immers op veel onbeantwoorde vragen. Al is de uitkomst nog ongewis, het helpt je wel vooruit. Leren doe je immers een leven lang, vooral in tijden van verandering.

 

Bij Food Hub maken we vernieuwend voedselonderwijs. Voor professionals, ondernemers en studenten die in die mist toch vooruit willen gaan omdat zij willen bijdragen aan een toekomstbestendig voedselsysteem. In ons onderwijs vind je houvast en theoretische kaders om verandering te analyseren, dit helpt om uit te zoomen op een transitie waar je zelf onderdeel van bent. Skills als reframen, prototyping en pitchen valideren je idee en maken je als professional steviger en veerkrachtiger. Bovendien ontmoet je medestanders, van wie je kan leren, op wie je kan leunen en met wie je kan uitwisselen.

 

Op 11 januari trappen we ons opleidingsjaar af met een groepstraining Persoonlijk Leiderschap in Agri Food, gevolgd door een uitgebreide online opleiding vol handvaten die je kan gebruiken om op koers te blijven in de mist. We ontmoeten elkaar in Theaterwerkplaats Roest, die weliswaar in de mistige polder ligt, maar boven op de dijk waardoor je helder en ver voorruit kan kijken over de Waal en de vele tomen ganzen die over vliegen. Ik nodig je uit om samen vooruit te kijken het nieuwe jaar in.