Geen korte check, maar echt in gesprek – Wout Bierens over het succes van financieringstafels
Als we het hebben over de versnippering van het financieringslandschap, waar moet jij dan aan denken?
“We komen het vaak tegen: voedselondernemers hebben mooie plannen waar ze geld voor nodig hebben, maar zien door de bomen het bos niet meer. Moeten ze bij een fonds aankloppen? Een bank? Een private equity bedrijf? Door die zoektocht loopt het proces van groeien en ontwikkelen onnodig veel vertraging op. Ik denk aan een voorbeeld van een ondernemer die bij een bank langsging. De bank zei: goed plan, schrijf maar een financieringsaanvraag, die aan voorwaarden x, y en z moet voldoen. De ondernemer ging schrijven, schrijven, schrijven. Maar kreeg bij het indienen een nee als antwoord – en daarmee hield het proces meteen op. Met die ‘nee’ zijn zowel de ondernemer als de bank niet geholpen. Door eerder met elkaar in gesprek te gaan – dus niet pas bij een officiële financieringsaanvraag – kunnen partijen eerder in het proces naast elkaar komen te staan. Dat is nu nog niet gebruikelijk.”
Onder andere daarom hebben jullie de financieringstafels in het leven geroepen. Hoe zijn die ontstaan?
“Na de lancering van Food Innovators, een platform voor ondernemers in metropoolregio Amsterdam en Flevoland, werd duidelijk hoe groot de behoefte aan zulke gesprekken was. Wij wilden weten: hoe kunnen financiers, behalve geld, ook echt meerwaarde bieden aan ondernemers met een financieringsbehoefte? En we wilden ook onderzoeken hoe we financiers beter konden koppelen aan ondernemers met wat meer risico – bijvoorbeeld omdat ze met vernieuwende thema’s als de eiwittransitie bezig zijn. We zien dat dat vaak nog niet goed lukt; financiers vinden dat soort ondernemers te spannend en gaan er niet mee in zee. Vanuit onze projecten Food Innovators en Food Forward wilden we concreet iets aan deze uitdagingen doen. Toen zijn we begonnen met een reeks financieringstafels.”
Wat moeten we ons daarbij voorstellen, zo’n financieringstafel? Hoe zag die eerste keer eruit?
“De directe aanleiding voor de financieringstafels was dat Mama’s Chai, een ondernemer uit ons netwerk, een financieringsvraag bij ons neerlegde die geschikt was als casus. Deze ondernemer had al meerdere gesprekken gehad met financiers, waar nog niet genoeg was uitgekomen, én had een hele concrete vraag voor opschaling. Toen hebben we partijen als Rabobank, Stichting DOEN en PIM Noord Holland benaderd om laagdrempelig mee te denken over mogelijke oplossingen voor de financieringsbehoefte van deze ondernemer. Aan de financieringstafel zelf haalden we door middel van een dialooginterview naar boven waar de knelpunten zaten. Daarbij werd ook duidelijk waarom het eerder niet gelukt is. Op basis van die inzichten wordt er met de financiers aan tafel bekeken wat zij kunnen doen. Het is niet zo dat een financier aan tafel meteen een som geld toezegt, maar ze kunnen wél helpen meedenken over vervolgstappen.”
“Het is niet zo dat een financier aan tafel meteen een som geld toezegt, maar ze kunnen wél helpen meedenken over vervolgstappen”
Tot nu toe hebben jullie veel positieve ervaringen gehad met de tafels. Wat maakt het concept zo succesvol?
“Ik denk dat de financieringstafel goed werkt omdat het zo laagdrempelig is. Zowel de ondernemer als de financier voelt: ik kan hier snel resultaat uithalen, óf informatie inwinnen. De vorm die we kiezen, waarin we echt de tijd nemen en aandacht geven, levert structureel succes op. Het is eigenlijk heel simpel: goed luisteren en goed vragen stellen. Klinkt simpel, maar het is echt een kunst. Tijdens zo’n tafel doen we geen korte check, maar gaan we echt met elkaar in gesprek. Voor de ondernemer is dat enorm waardevol: doordat die er al eerder in het proces achterkomt wat nodig is voor financiering, weet die ook wat er nog moet gebeuren. En financiers laten zien dat ze verder kunnen kijken dan alleen ‘wel of geen geld’: ze helpen de ondernemer met andere vormen van ondersteuning, zodat de onderneming later misschien wél financierbaar wordt.”
Een nieuwe gespreksvorm tussen financiers en voedselondernemers dus. Wat betekent dit voor de voedseltransitie?
“Veel voedselondernemers komen op dit moment niet verder, omdat ze (nog) niet aan alle strakke eisen van financiers kunnen voldoen. Dat vertraagt de voedseltransitie natuurlijk. Met de financieringstafels hopen we dat te doorbreken. De financiers krijgen sneller inzicht in wat er leeft bij ondernemers én ze zien het potentieel waarop ze kunnen inspringen. Het dwingt financiers daarnaast om strategisch met elkaar samen te werken: als financier A partij B financiert, wordt partij B ineens ook interessant voor financier C. Ook dat willen we in de hand werken. We brengen deze partijen letterlijk bij elkaar aan tafel.”
“Veel voedselondernemers komen op dit moment niet verder, omdat ze (nog) niet aan alle strakke eisen van financiers kunnen voldoen. Dat vertraagt de voedseltransitie natuurlijk”
Hoe hoop je dat het verder gaat? En hoe zie je de rol van Food Hub daarin?
“Ik hoop dat financieringstafels de normale gang van zaken worden. Mijn droom is dat we vanaf nu elke maand een financieringstafel organiseren met drie tot vijf ondernemers, die met concrete stappen verder worden geholpen. Zo kunnen ondernemers sneller groeien, financiers beter samenwerken en wordt het financieringslandschap steeds slimmer ingericht. Food Hub blijft daarin graag de verbinder en facilitator: we begrijpen de behoeften van voedselondernemers goed, we hebben een sterk netwerk én de juiste methodes om zo’n tafel goed te laten verlopen. Maar we hoeven zeker geen ‘eigenaar’ van het concept te zijn – ik hoop juist dat financiers uiteindelijk zélf financieringstafels gaan organiseren.”